ผู้เขียนนี้ได้สังเกตช่วงเวลาที่เราทำงานบน word, Excel
หรือ power point หรือการทำงานใน Microsoft พอเราจะปิดหน้าต่าง กลับมี หน้าต่างบานเล็กเด้งขึ้นมาถามว่า เซฟ หรือ ไม่ อย่างไร ที่ไหน ด้วย นั่นคือประเด็นที่ผมมองเห็นความมหัศจรรย์ของคำพูดที่ว่า “
กันไว้ดีกว่าแก้”
ซึ่งคำนี้นั้นนอกจากคนไทยที่พูดกันแบบสวยหรูแล้ว อีกประเทศหนึ่งที่ค่อนข้างจริงจังกับคำนี้คือ ประเทศญี่ปุ่น ที่สร้างระบบกันไว้ดีกว่าแก้ โดยเรียกกันว่า
“POKA YOKE (โพกา โยเกะ)” POKA คือ ความผิดพลาดจากการไม่เอาใจใส่ YOKA คือ ป้องกัน/ไม่ให้เกิด/หลีกเลี่ยง รวมคือ ระบบป้องกันการผิดพลาด
ต้นตำหรับของคำนี้มาจาก
Dr. Shingeo Shingo (ค.ศ.1909-1990) ซึ่งแนวความคิดหลักในเรื่องนี้ช่วยให้ภาคอุตสาหกรรมของญี่ปุ่นเติบโตอย่างเข้มแข็งมาจนถึงทุกวันนี้ ยกตัวอย่างเช่น Toyota ที่เอาแนวคิดนี้ไปพัฒนา POKA YOKE ของตนเองในทุกขั้นตอนกระบวนการทำงานทุกโรงงานทั่วโลกกันเลยทีเดียว ข้อพิสูจน์ว่า Toyota เจ๋งขนาดไหนคงดูได้จากสถานการณ์ปีหนึ่งที่ทางบริษัทประกาศว่า “
ปีนี้เป็นปีแรกที่เราขาดทุนในรอบหลายสิบปี” แต่สถานการณ์เดียวกันนี้ทำเอาผู้ผลิตรถยนต์อื่นต้องประกาศล้มละลายเลยทีเดียว มาดูตัวอย่างกับระบบป้องกันการผิดพลาดในระบบโรงงานกันว่าเป็นลักษณะอย่างไหน
ระบบที่สร้างขึ้นมาเพื่อให้พนักงานคนที่รับงานต่อจากคนแรก รู้ว่าคนแรกได้ทำงานจริง ถ้าคนแรกไม่ทำงานให้สมบูรณ์จริง คนที่สองก็จะไม่ทำงาน
การแยกสินค้าโดยการใช้รหัส รหัสสี หรือ Barcode เพื่อป้องกันสินค้าปะปนกัน
อย่าให้มีการใช้แรงหรือกำลังมากไป เช่น Torque ที่ตั้งแรงไว้ ถ้าพนักงานขันแน่นไปก็จะหมุนฟรีไป
เครื่อง Smoke detector จะทำงานทันทีที่พบกลุ่มควัน
เครื่องตัดหญ้าในรุ่นใหม่ ๆ จะมีระบบ Double safe lock ป้องกันอุบัติเหตุจากใบมีด
เมื่อเกิดไฟฟ้าลัดวงจรขึ้นเครื่องตัดไฟฟ้าจะต้องทำงานทันที
โรงไฟฟ้านิวเคลียร์เกิดความไม่ปกติ ระบบการผลิตไอน้ำนิวเคลียร์จะหยุดการเดินเครื่องทันที
เพื่อป้องกันไม่ให้ปฏิกรณ์นิวเคลียร์เกิดการหลอมละลาย
ตัวอย่างทั้งหมดที่รวบรวมมานี้ เป็นสิ่งที่ทางวิศวกรรมได้ออกแบบมาเพื่อป้องกันความผิดพลาดที่อาจจะเกิดขึ้นในระบบใหญ่ แต่สำหรับตัวเราเองแล้ว ก็สามารถนำหลักการเหล่านี้มาใช้ได้เช่นกัน อาทิเช่น เวลาคุณครูนั่งตรวจใบงานนักเรียน ทำไปทำมา หลงลืมไปว่า อันไหนตรวจไปบ้างแล้ว ก็งง ลืมไปอีก ต้องเสียเวลาไล่ตรวจทานกันใหม่ เราก็อาจจะมี POKA YOKE มาช่วย เช่น คว่ำหน้าที่ตรวจแล้ว หรือแยกกล่องที่ ตรวจ อะไรประมาณ นั้น กรณีที่ทำงานหลายอย่างอาจจะต้องทำ Check list กิจกรรมออกมาเป็น work package แล้วทำการเรียงลำดับงานที่สำคัญมาก ไปหาสำคัญน้อย จากนั้นลงตารางเวลาว่าจะทำในช่วงไหนของแต่ละวัน แล้วมีเสียงนาฬิกาเตือน ยิ่งถ้ามีความชำนาญด้าน ไอที ก็ใช้มือถือหรือ คอมพิวเตอร์แจ้งเตือนให้เราหยุดทำกิจกรรมนี้เพื่อ ทำอีกกิจกรมอื่นอีกต่อไป เป็นต้น
ลองดูนะครับท่านทั้งหลาย POKA YOKE จะช่วยจัดการปัญหาที่ยุ่งยาก และประหยัดเวลาให้เราได้มากเลยที่เดียวลองเริ่มแก้ปัญหาตนเองก่อนจากเรื่องเล็กๆ แล้วการเปลี่ยนแปลงใหญ่ๆ จะตามมาครับ
ขอขอบคุณ
ผู้เขียน: นายมงคล สาระคำ นวัตกรมือใหม่ ฉบับที่: 1 สัปดาห์ที่ 3 เดือน กรกฎาคม 2557
อ้างอิง โชดก ปัญญาวรานันท์ 2553; วารสารเมืองคอน ฉบับเดือนมิถุนายน
ค้นจากเวป
http://www.thaidisplay.com/content-11.html
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น